Muzetë më të mirë të Shkodrës
Nëse do të jepnim një pasqyrë të plotë të historisë, kulturës, traditave popullore dhe artit të Shqipërisë, Shkodra patjetër do të drejtonte diskutimin. Qyteti 2500-vjeçar mban gjurmët e çdo periudhe historike të vendit! E njohur ndryshe si kryeqyteti i veriut të Shqipërisë, Shkodra ruan bukur trashëgiminë e vendit në muzetë e saj të panumërt. Më poshtë rendisim më të mirat për t'u vizituar:
Rruga artistike Kolë Idromeno është vendndodhja ideale për të ruajtur thesaret e paçmuara që na kanë mbetur nga Dinastia Marubi: 500 mijë negativë fotografikë, dokumente, regjistra, objekte, telegrame, kamera etj. Me një histori 160-vjeçare, ky muze është institucioni më i vjetër kulturor në vend. Vizitori përjeton fotografi të realizuara shumë kohë më parë gjatë Perandorisë Osmane, periudhës së Mbretit Zog I, deri në epokën komuniste. Fotografitë mjeshtërore, të realizuara nga Pjetër Marubi dhe pasardhësit e tij, kanë kapur jetën e përditshme, traditat dhe kulturën, figura të shquara historike, vende dhe momente të pakthyeshme të historisë kombëtare.
Muzeu Kombëtar i Fotografisë Marubi, Shkodër, foto nga IntoAlbania.
I ndodhur brenda shtëpisë tradicionale të heroit kombëtar Oso Kuka, ky muze intim tërheq turma vizitorësh kureshtarë. Përveç ekspozimit të një rezidence tipike shkodrane, Muzeu Oso Kuka është një institucion që mbështet studentët dhe studiuesit e historisë. Këtu do të gjeni thesare që zgjasin qindra vjet, të gjitha të organizuara pa probleme në seksionet arkeologjike, historike dhe etnografike të muzeut.
Shtëpia e Oso Kukës, Shkodër, foto nga IntoAlbania.
I kushtuar vetëm krimeve kundër njerëzimit të kryera gjatë periudhës komuniste, ky muze përfshin materiale të dhimbshme dhe zbuluese të kohës, si torturat, përgjimet dhe mekanizmat e hetimit, si dhe një histori të tërë persekutimi, dëbimi, izolimi dhe një sërë dënimesh për ata që guxuan të flisnin kundër regjimit. Viktimat e shumta të regjimit, një listë e cila më së shumti përfshin intelektin dhe klerikët, përkujtohen gjithashtu në këtë ish-burg. Pjesa më e madhe e kësaj faqeje është lënë e pandryshuar për të përcjellë siç duhet historinë e dhimbshme të hapësirës së burgimit. Korridoret e ngushta, birucat, prangat, litarët, dokumentet, shkrimet e ish-të burgosurve në mur, të gjithë këta elementë e bëjnë këtë muze një nga më të përndjekurit në vend.
Muzeu i Dëshmisë dhe Kujtesës, foto nga IntoAlbania.
Pikërisht në një fshat të vogël me emrin Kukël, që ndodhet midis Shkodrës dhe Lezhës, poeti i madh shqiptar Ndre Mjeda shkroi vargun e tij të paharruar. Një studiues, filozof dhe klerik i njohur, ndjen praninë e Mjedës dhe kupton ndikimin e tij sapo hyn në shtëpinë e tij të mëparshme. Kjo shtëpi-muze i përket stilit arkitektonik neoklasik dhe përfshin imazhe dhe gravura të fiseve ilire dhe martirëve të ndryshëm në muret e saj. Brenda tij do të gjeni tavolinën e shkrimit dhe stilolapsin e tij, ku Mjeda përfundoi kryeveprat e tij, veçanërisht Andrra e jetës (“Ëndrra e jetës”), Kënga e Bilbilit (“Kënga e bilbilit”) dhe Gjuha Shqipe .
Qendra “Ndre Mjeda”, Shkodër, foto nga IntoAlbania.
Krenar dhe i lartë, i ngritur lart mbi Shkodër, Kalaja e Rozafës, që mban emrin e nënës vetëmohuese të legjendës së famshme shqiptare, ju përshëndet sapo hyni në qytet. Krahas ilustrimeve të shumta të legjendës dhe historisë përkatëse, kalaja mban brenda saj edhe Muzeun Historik. Këtu mund të njiheni me periudha të ndryshme historike të Shkodrës përmes objekteve dhe dokumenteve magjepsëse të ekspozuara në hapësirën e muzeut. Objekti më mbresëlënës dhe i fotografuar i muzeut është basorelievi i Skënder Krajës, i cili tregon bukur historinë e krijimit të kështjellës.
Bass Relief i Razafës duke ushqyer fëmijën e saj, Rozafa Casle, Shkodër, foto nga Intoalbania.
Kjo faqe i kushtohet historisë së katolicizmit, por jo vetëm. Vitet e errëta komuniste të vendit, veçanërisht të ndjera në qytetet katolike si Shkodra, pasqyrohen në imazhe të panumërta, gravura, statuja dhe shumë objekte të tjera të zgjedhura. Së bashku me objektet e bukura si kambana e kishës dhe kostumet tradicionale, muzeu ka edhe një hapësirë të veçantë kushtuar 38 martirëve shqiptarë që vdiqën gjatë kësaj kohe dhe u shpallën në fund të shenjtë nga Papa Françesku.
Piktura Zonja e Këshillit të Mirë, në Muzeun e Kryedioqezës Katolike Romake të Shkodrës, foto nga IntoAlbania.